Apabila kerja tinjauan tanah pertama kali dimulakan pada tahun 1927, tujuan utamanya ialah untuk mengenal pasti dan membangunkan parameter yang boleh digunakan bagi pemetaan di lapangan pada masa hadapan. Kerja ini dijalankan secara eksplorasi dan sering kali bersifat sementara. Tinjauan pertama bermula di Cheras, Serdang dan Lembah Klang hingga ke pantai. Beberapa kerja tinjauan di kawasan tufa Pahang juga bermula pada tahun 1930. Selepas tahun 1948, kerja tinjauan tanah dimulakan di bawah Skim Padi Trans-Perak. Ini diikuti dengan tinjauan di Pulau Singapura, Terengganu, kawasan Temerloh-Maran, Briah dan paya gambut Kuala Langat.

Tanah di Malaysia diklasifikasikan mengikut Taksonomi Tanah USDA. Dengan menggunakan struktur berhirarki dalam sistem ini, tanah diklasifikasikan hingga ke peringkat terendah dan diberi nama siri tanah. Siri tanah merupakan unit pemetaan asas yang digunakan dalam pemetaan tanah di Semenanjung Malaysia. Unit bukan tanah diklasifikasikan sebagai unit pelbagai. Legenda FAO-UNESCO juga digunakan untuk mengklasifikasikan peta tanah di Semenanjung Malaysia. Maklumat ini disediakan bagi pembaca yang lebih biasa dengan sistem ini.

Selepas kemerdekaan, kerja tinjauan tanah meningkat dengan mendadak. Maklumat diperlukan untuk mengenal pasti tanah yang berpotensi bagi pembangunan pertanian. Tinjauan cerapan sistematik dijalankan secara serentak di semua negeri di seluruh semenanjung, kecuali di beberapa kawasan yang diselesaikan oleh pegawai-pegawai asing dan pakar-pakar dari Kanada, New Zealand dan U.S. Peace Corps di bawah Colombo Plan. Untuk mempercepatkan kerja, Malaysia mengambil kesempatan daripada bantuan teknikal di bawah Colombo Plan untuk melatih pegawai tempatan di luar negara serta mendapatkan bantuan pakar dari negara-negara Komanwel seperti New Zealand dan Kanada bagi membantu program tinjauan tanah. Program tinjauan cerapan sistematik ini berlangsung selama 20 tahun dan mencapai kemuncaknya dengan penerbitan “Peta Tanah Cerapan Semenanjung Malaysia” pada tahun 1968. Kejayaan mengenal pasti tanah pertanian yang berpotensi terutamanya disebabkan oleh tinjauan cerapan tanah ini.

Dari akhir 1960-an hingga awal 1980-an, beberapa agensi pembangunan tanah—peringkat Persekutuan dan Negeri—seperti Lembaga Kemajuan Tanah Persekutuan (FELDA), Lembaga Kemajuan Pahang Tenggara (DARA), Lembaga Kemajuan Johor Tenggara (KEJORA), Lembaga Kemajuan Terengganu Tengah (KETENGAH), Lembaga Kemajuan Selatan Kelantan (KESEDAR), Lembaga Kemajuan Kedah (KEDA), dan Syarikat-Syarikat Pembangunan Ekonomi Negeri (SEDCs) ditubuhkan untuk membangunkan kawasan tanah yang luas. Maklumat tinjauan tanah separuh terperinci sangat diperlukan dengan segera untuk membantu dalam penyediaan rancangan induk dan corak tanaman bagi setiap kawasan tersebut. Tinjauan tanah separuh terperinci sistematik dijalankan dengan segera di atas tanah pertanian yang berpotensi yang dikenal pasti melalui tinjauan cerapan tanah.

Selain daripada pembangunan projek tanah, kawasan yang berpotensi untuk pengeluaran makanan, khususnya kawasan lumbung padi seperti dataran banjir sungai Muda, Kemubu dan Besut diberi perhatian khusus dan ditinjau pada skala tinjauan tanah separuh terperinci untuk menilai kesesuaian tanah bagi pengeluaran padi. Apabila Projek Pembangunan Pertanian Bersepadu (IADPs) dilaksanakan pada 1970-an dan 1980-an untuk meningkatkan produktiviti dan taraf hidup petani kecil.

Antara tahun 1980 hingga 1985, Malaysia menerima program bantuan teknikal selama lima tahun daripada Kerajaan Belgium untuk mengukuhkan Bahagian Tinjauan Tanah. Di bawah program ini, pegawai tempatan dihantar ke Belgium untuk mengikuti pengajian siswazah dalam sains tanah, manakala pakar-pakar dari Belgium pula dihantar ke Malaysia untuk membantu dalam program tinjauan tanah separuh terperinci. Beberapa pegawai dilatih di bawah program ini. Pakar Belgium berjaya menyelesaikan tinjauan tanah separuh terperinci bagi lima kawasan di Kelantan, Terengganu, Pahang, Negeri Sembilan dan Kedah.

Bahagian Pengurusan Tanah juga menyumbang kepada pembangunan sistem pengkelasan keupayaan tanah di Malaysia. Bagi tanah pertanian, “Pengkelasan Kesesuaian Tanah” telah dibangunkan pada tahun 1960-an. Sistem ini mengklasifikasikan tanah pertanian kepada lima kelas kesesuaian, dengan Kelas 1 merupakan tanah yang paling sesuai untuk pembangunan pertanian manakala Kelas 5 adalah yang paling kurang sesuai. Sistem ini telah dikemaskini dan disemak beberapa kali sejak itu dan kini dikenali sebagai “Pengkelasan Kesesuaian Tanah-Tanaman untuk Semenanjung Malaysia”.

Pada tahun 1965 hingga 1968, Bahagian Pengurusan Tanah turut membantu dalam pembangunan satu lagi sistem bagi penggunaan sumber tanah yang dikenali sebagai Pengkelasan Keupayaan Tanah (LCC). Pembangunan sistem ini diketuai oleh Unit Perancangan Ekonomi di Jabatan Perdana Menteri. Sistem ini memberi keutamaan kepada penggunaan sumber berasaskan tanah berdasarkan pulangan ekonomi. Oleh itu, tanah yang mempunyai sumber seperti mineral yang memberi pulangan ekonomi pantas mendapat penarafan tertinggi dan diklasifikasikan sebagai LCC I. Tanah pertanian yang sesuai tergolong dalam LCC II manakala tanah pertanian yang sederhana sesuai tergolong dalam LCC III. Penggunaan hutan dan rekreasi yang mempunyai tempoh penjanaan ekonomi yang lebih panjang ditempatkan di bawah LCC IV dan LCC V. Peta keupayaan tanah ini berfungsi sebagai panduan berguna kepada pelbagai kerajaan negeri dalam penggunaan sumber tanah secara bijak.

Pada tahun 1974, apabila Rancangan Buku Hijau dilancarkan untuk meningkatkan pengeluaran makanan bagi mencapai kecukupan makanan dan mengurangkan pergantungan kepada import, Bahagian Pengurusan Tanah sekali lagi dipanggil untuk menghasilkan peta kesesuaian tanaman bagi setiap mukim di negara ini serta mencadangkan tanaman yang paling sesuai untuk ditanam. Peta yang disiapkan dalam tempoh singkat ini digunakan untuk menyediakan rancangan operasi.

Akhir 1980-an menandakan permulaan era baharu dalam sejarah tinjauan tanah di Malaysia. Dengan kemunculan teknologi komputer yang baharu, tinjauan tanah memasuki era digital. Jumlah besar maklumat tanah yang sebelum ini menyebabkan masalah penyimpanan dan pengendalian kini direkodkan dan ditukar kepada sistem GIS (Sistem Maklumat Geografi) untuk memudahkan penyimpanan, pengambilan dan analisis. Dengan teknologi GIS ini, pelbagai maklumat bernilai tambah dan peta terbitan telah dihasilkan daripada data tanah yang dikumpul. Penghasilan peta risiko kebakaran, peta risiko hakisan tanah, peta kebolehgiliran tanah dan peta zon tanaman merupakan antara contoh penggunaan pelbagai disiplin ilmu terhadap maklumat tanah.

Kerjasama antara Jabatan Pertanian Semenanjung Malaysia, Jabatan Pertanian Sabah dan Jabatan Pertanian Sarawak berlaku apabila COMSSSEM (Jawatankuasa Piawaian Tinjauan dan Penilaian Tanah di Malaysia) secara rasmi ditubuhkan pada 1 Mac 1991. Jawatankuasa ini bertujuan untuk memiawaikan skala tinjauan tanah, metodologi tinjauan, pengkelasan tanah dan penilaian kesesuaian tanah-tanaman. Apabila COMSSSEM selesai menjalankan tugasnya, ketiga-tiga kawasan ini akan “disatukan” melalui metodologi dan pengkelasan tinjauan tanah yang sepunya.